Đồng là gì?

Đồng là nguyên tố hóa học trong bảng tuần hoàn nguyên tố có ký hiệu Cu và số nguyên tử bằng 29. Đồng là kim loại dẻo có độ dẫn điện và dẫn nhiệt cao.

Đồng nguyên chất mềm, dễ uốn, có màu cam đỏ vì vậy được ứng dụng trong nhiều ngành khác nhau. Nó được sử dụng làm chất dẫn nhiệt và điện, vật liệu xây dựng, và là thành phần của các hợp kim của nhiều kim loại  khác nhau.

Linh kiện trong những chiếc đồng hồ tinh xảo được làm từ đồng.

Đồng là một trong số ít các kim loại xuất hiện trong tự nhiên ở dạng kim loại có thể sử dụng trực tiếp thay vì khai thác từ quặng. Do đó nó có được con người sử dụng từ rất sớm khoảng 8000 TCN. Nó là kim loại đầu tiên được đúc thành khối vào khoảng 4000 TCN và kim loại đầu tiên được tạo thành hợp kim với các loại khác, là thiếc để tạo ra đồng đỏ vào khoảng 3500 TCN.

 Kim loại và các hợp kim của nó đã được sử dụng cách đây hàng ngàn năm. Trong thời kỳ La Mã, đồng chủ yếu được khai thác ở Síp, vì thế tên gọi ban đầu của kim loại này là сyprium (kim loại Síp), sau đó được gọi tắt là сuprum. Các hợp chất của nó thường tồn tại ở dạng muối đồng(II), chúng thường có màu xanh lam hoặc xanh lục.

Các công dụng của đồng

So về tính dẫn nhiệt và dẫn điện, đồng chỉ đứng sau hai kim loại là vàng và bạc ta (bạc nõn).

Hợp kim đồng là vật liệu trên cơ sở đồng (nguyên tố) được hợp kim hóa với các nguyên tố hóa học khác như thiếc, chì, kẽm, bạc, vàng, ăng ti moan… Hợp kim đồng có đặc tính chống ăn mòn tốt trong môi trường bình thường.

So về tính năng điện thì hợp kim đồng thấp hơn đồng nguyên chất, nhưng các tính năng cơ tính và tính đúc của nó lại vượt trội hơn.

Để có những hiểu biết nhất định về các loại đồng và ứng dụng của nó, Hiện hội Phát triển Đồng (CDA) đã phân chia chúng thành bốn ngàn sử dụng là: điện, xây dựng, giao thông vận tải và khác  theo tỉ lệ sản lượng đồng toàn cầu sử dụng của từng ngành theo ước tính của các CDA thống kê được.

Điện:

Tản nhiệt CPU được làm từ đồng.

Về khả năng dẫn điện thì đồng chỉ đứng sau bạc (bạc ta). Nhưng, bạc là một kim loại quý khi để sản xuất và ứng dụng với một số lượng lớn thì chi phí khá là cao. Vì vậy đồng sẽ là nguyên liệu lý tưởng cho dây dẫn điện với tính dẫn điện tốt, có khả năng chống ăn mòn, độ mềm dẻo và đặc biệt chi phí sản xuất không quá đắt có thể làm việc việc trong một phạm vi rộng của mạng lưới điện.

Trong ứng dụng điện, đồng cũng được ứng dụng trong công nghệ máy tính, ti vi, điện thoại,..

Trong các thiết bị, đồng là rất quan trọng để sản xuất: Kết nối điện tử, Bo mạch in, Micro-chips, hệ thống dây điện mạch, chất bán dẫn, điện cực, Magnetron trong lò vi sóng, tản nhiệt,..

Xây dựng:

Đồng là một vật liệu phổ biến và quan trọng trong ngành xây dựng.

Đồng có tính diệt khuẩn – khả năng ức chế sự phát tiển của các sinh vật vi khuẩn và virus trong nước. Vì vậy, ống đồng chính là vật liệu tiêu chuẩn cho các hệ thống  cung cấp nước và sưởi ấm ở các nước phát triển.

Vòi nước bằng đồng.

Đồng và hợp kim đồng với những đặc trưng mềm dẻo, dễ uốn cong và lắp ráp, có khản năng chống ăn mòn vì thế mà được ứng dụng rộng rãi trong môi trường công nghiệp như:

•  Đường ống tại nhà máy chưng cất
•  Dây ống dẫn nước biển
•  Thủy lợi và hệ thống phun nước nông nghiệp
•  Ống phân phối dầu khí tự nhiên và hoá lỏng
•  Đường ống phân phối khí nhiên liệu
•  Máy bơm xi măng cho nguồn nước khoan
•  Ống trao đổi nhiệt cho condensors trong các nhà máy điện hơi nước và nhà máy hóa chất.

Trong lĩnh vực kiến trúc, đồng cũng tham gia vào các mái vòm và những ngọn tháp nhà thờ thời trung cổ. Ngày nay thì được sử dụng trên các tòa nhà chính phủ ( của Canada), nhà ở tư nhân,..

Trong thiết kế nội thất thường sử dụng các kim loại và hợp kim của nó như: khóa, tay cầm, tay nắm cửa, bản lề, bàn, vòi nước.

Giao thông vận tải:

Với ưu điểm vượt trội về tính dẫn điện và nhiệt của đồng, vì thế nó là thành phần cốt lõi của máy bay, tàu hỏa, ô tô và thuyền. Và gần đây nhất, nó là nguyên liệu được dùng trong các thành phần điện tử: Định vị trên tàu, hệ thống chống bẻ khóa và ghế ngồi có sưởi,..

Bulong, ốc vít làm bằng đồng.

Có thể kể đến các thành phần của xe có chưa đồng như là:

•  Dây cho hệ thống kính rã đông
•  Dây cho các cửa sổ và gương điều khiển
•  Dây chuyền thủy lực
•  Phụ kiện, ốc vít và đinh vít đồng thau
•  Đồ đồng tay vòng bi

Khác:

Ngoài những ứng dụng chính kể trên, đồng và hợp kim của đồng còn có 1 số ứng dụng khác được nhiều người biết đến như:

Dụng cụ nấu và ứng dụng nhiệt: Có tính dẫn nhiệt tốt vì vậy đồng là là nguyên liệu lý tưởng để tạo ra các dụng cụ nhà bếp ( nồi chảo ) hay các đơn vị  điều hòa không khí, tản nhiệt, calorifiers cho các đơn vị làm nóng nước và điện lạnh

Nghệ thuật: Đồng và hợp kim của nó cũng thường được thấy trong các tác phẩm nghệ thuật: như những bức tượng được tạc từ những khối đồng ( tượng Nữ thần Tự do ), những bức tranh được các nghệ nhân chế tác từ việc nung chảy đồng và tạo khắc nó một cách khéo léo,.

Đồng hồ: Đồng hồ cũng là một trong những đồ vật sử dụng đồng. Bởi vì đồng với tính chất là không từ tính nên nó không can thiệp vào hoạt động của các thiết bị cơ khí nhỏ. Vì vậy những người thợ đồng hồ sử dụng chân đồng và bánh răng trong thiết kế của đồng hồ.

Đồng là nguyên liệu chủ yếu để đúc tiền.

Tiền đúc: Tiếp đến là ứng dụng trong đúc tiền. Vào thời xưa thì đồng là nguyên liệu chính để đúc tiền ( tiền xu ). Như ở Mỹ  ( 1981), một penny – được đúc với 95% đồng.

Nhạc cụ: Biết đến là một kim loại có nhẹ, bền, tính chống ăn mòn cao, chống vi khuẩn, vì vậy đồng thau được sử dụng để sản xuất còi, và các loại kèn như: trombone và saxophone.

Tất cả những điều trên đều cho thấy rằng, đồng là một nguyên liệu quan trọng, có tính ứng dụng cả trong cuộc sống thường ngày lẫn các ngành khoa học kỹ thuật cơ khí, điện tử.